Figüranlıktan Yıldızlığa Türk Sineması'nda Şener Şen

Giovanni Scognamillo’nun kitabı, usta oyuncu üzerine şimdiye kadar hazırlanmış en detaylı inceleme. Scognamillo, Türkiye’nin en ünlü sinema yazarlarından biri olmasına rağmen 2005 yılında yayımlanan bu kitaptan önce hiç oyuncu incelemesi yapmamıştı. Yani Türk Sineması’nda Şener Şen, İtalyan asıllı yazar açısından da oldukça önemli bir kitap. Biz de bu büyük oyuncu üzerine bir infografik hazırlamayı düşündüğümüzde, aklımıza hemen bu kitap geldi.

Şen’in oyunculuğa başlamasında babasının payı büyük. Zaten ustanın ilk filmi olan 1963 yapımı Üç Öfkeli Genç’te baba-oğul birlikte rol almış. Sinemaya figüran olarak bu girişin ardından, birçok filmde küçük rollerde boy göstererek oyunculuğa devam eden Şen’in kariyerindeki dönüm noktası ise 1975 yapımı Bizim Aile. Bu filmde ilk kez Arzu Film ekibine katılmak ve Ertem Eğilmez’le çalışmak, geleceğin yıldız oyuncusunun önünde çok önemli bir kapı araladı. Bu ekiple birlikte sonradan çekilecek olan ve Şen’i Kemal Sunal, Adile Naşit, Münir Özkul, Ayşen Gruda gibi isimlerle özdeşleştirecek olan Yeşilçam’ın aile komedilerinin ilkiydi bu film. Sonrasında ise her şey çok hızlı gelişti ve yaklaşık 10 yıl içerisinde Şen, Türk Sineması’nın en önemli oyuncularından biri konumuna yükseldi.

80’lerin ortalarından itibaren ise usta oyuncunun kariyerinde Türk Sineması’na paralel bir değişim yaşandı. Yeşilçam bu dönemde eski şaşaalı günlerinden çok uzakken, bugün halen sürmekte olan Şener Şen – Yavuz Turgul birlikteliği ilk kez başlamış oldu. Bu birlikteliğin ilk filmi ise 1986 yapımı Muhsin Bey. Hem filmin hem de filmdeki Muhsin Kanadıkırık rolüyle Şener Şen’in başarısı o kadar büyük oldu ki, alınan onca ödül hiç de sürpriz değildi. Ustaya Antalya’dan En İyi Erkek Oyuncu dalında ilk ve son kez Altın Portakal getiren de bu filmdi.

70’li yıllarda Kemal Sunal başroldeyken, o yardımcıydı. 80’lerin ilk yarısında İlyas Salman başroldeyken, o yine yardımcıydı. 80’lerin ortasından itibaren ise artık Şener Şen başroldeydi ve yardımcılık çoğu zaman Uğur Yücel’indi. İşte bu dönemde, usta oyuncu Türk Sineması’nda ‘yıldızlık’ mertebesine çıktı. Ustanın filmlerindeki başarısıyla ödülleri arasında ise bir paralellik olduğunu söylemek zor. Çöpçüler Kralı, Züğürt Ağa, Muhsin Bey ve Eşkıya hariç hiçbir filminde oyunculuğunun ödüllendirilmemiş olması, böylesi bir oyuncuya biraz haksızlık olsa da, Şener Şen muhtemelen bugün Türk Sineması’nın yaşayan en saygın aktörü. Belki de bu saygınlık, onun için ödüllerden çok daha değerlidir.

İşte Şener Şen için hazırladığımız infografik:

Fırat Çakkalkurt

Sosyoloji bölümü mezunu. Birkaç sinema filminin prodüksiyon aşamasında yer aldıktan sonra 2013 yılında Sinema Kafası’nı kurdu. Yazılarına Cineritüel’de devam etmekte, sinema doktorası yapmakta ve çevirmen olarak çalışmaktadır.