Şükran Kuyucak Esen’in 2014 yılında Agora Kitaplığı’ndan çıkan Zeki Ökten kitabı, Ökten’i auteur bir yönetmen olarak tanımamızı ve filmografisi üzerinden sinemasının kilometre taşlarına tanık olmamızı sağlıyor. 416 sayfa boyunca Ökten sinemasının ve Ökten’in yaşam ve sanat tecrübesinin bilinmeyenlerini yahut az bilinenlerini okuduğumuz kitabı Esen, üç bölüme ayırmış. Birinci bölüm “Yaşama ve Sinemaya Başlangıç” başlığıyla Ökten’in zorlu çocukluk yıllarına, sinemaya adım atmasına ve yönetmenlik ile tanışıp gönüllü olarak asistanlığa tekrar geri dönüşünü anlatıyor. Kitabın en kapsamlı bölümü olan ikinci bölüm “Zeki Ökten Sineması” başlığını taşıyor. Esen, Zeki Ökten sinemasını temel olarak dört bölüme ayırıyor: 1- Ticari Yapımların Rejisörü Olarak. 2- Özgün Duygusal Filmlerin Yönetmeni Olarak. 3- Sıradan İnsanın Toplumal Yolculuğunun Anlatıcısı Olarak. 4- Bekleyişteki Sanatçı Olarak. Bu dört bölümü de kendi içlerinde hayatının belirli dönemlerinde Ökten’in filmografisine yön veren ve filmlerinin temel belirleyicisi olan senaristler; Umur Bugay, Yılmaz Güney, Fehmi Yaşar ve Fatih Altınöz’ün filmleriyle ayırıyor. Böylece farklı senaristlerle kendi sinema dilini birleştiren bir usta yönetmenin hikaye ve üslup dikatomisini nasıl aştığına ve insana, sanata, sinemaya yaklaşımındaki temel ayraçlara dikkat çekiliyor. Kitabın son bölümü ise “Sonuç Yerine: Zeki Ökten Sinemasının Yapısı” başlığını taşıyor. Bu bölümde Zeki Ökten sinemasının temel dinamikleri, ve Ökten’in sinema anlayışı tartışılıyor. Şükran Esen’in Umur Bugay, Fehmi Yaşar, Fatih Altınöz ve Zeki Ökten ile gerçekleştirdiği dört uzun röportaj da Ökten’i hem kendi ağzından hem de yakın çalışma arkadaşlarının ağzından dinlememizi ve tanımamızı sağlıyor.
Bu Kitabı Niçin Okumalıyız?
-Yeşilçam’ın çok da üstüne çalışılmamış; ama tek tek filmleri üzerine düşününce Kapıcılar Kralı (1976), Çöpçüler Kralı (1977), Sürü (1978), Faize Hücum (1982), Pehlivan (1984), Ses (1986) Yoksul (1986), Düttürü Dünya (1988) gibi Türk sinema tarihinin önemli filmlerini yaratmış bir ustayı tanımak için.
-Dönemin Türk sinemasını, çalışma koşullarını, yapımcı-senarist-star-yönetmen-seyirci beşgeninde oluşan denklemin nasıl kurulduğunu anlamak için.
– Umur Bugay, Fehmi Yaşar, Fatih Altınöz ve Zeki Ökten röportajları; Türk sinema tarihi çalışanlar ve Türk sinemasının 70’li ve 80’li yıllarını merak edenler açısından birinci elden kaynak olduğu için.
-Çoğu zaman gülüp geçtiğimiz filmlerde çoğumuzun yaşı itibariyle bilmediği siyasi göndermeler, altmetinler, politik tavırlar ve dönemin Türk insanının ve politik atmosferinin analizini Şükran Esen’in çıkarımları üzerinden okumak için.
Zeki Ökten Yeşilçam’da Özgün Bir Yönetmen
Yazar: Şükran Kuyucak Esen
Basım Yılı: 2014
Yayınevi: Agora Kitaplığı
Sayfa sayısı: 416
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi mezunu. Marmara Üniversitesi iletişim Fakültesi’nde Sinema yüksek lisansını tamamladı. Sinema Kafası’nda başladığı film eleştirilerine Cineritüel sitesinin yanı sıra Dipnot Dergisi’nde film eleştirileri ve makalelerini yayınlayarak devam ediyor.
