- Terminatör Genisys’e serinin yeni bir başlangıç noktası olarak bakarak, belirli bir düzeyde tatmin yaşamak mümkün. Ancak serinin genel tonunu zedelediğini ve bu karmaşa halinde hangi düzlemde anlatının devam edeceğini kestirmenin pek mümkün olacağını düşünmüyorum. Zaten filmin asıl sorunu hikâyeyi alaşağı etmesi, kendisine yeni bir alternatif gelecek dizayn etmesi değil bunu yaparken hesapçı bir geçmiş nostaljisi yapması. Hem geçmiş filmlerin ve karakterlerin üzerinden beslenmek isteyen hem de onları yapısal değişikliğe sürükleyen senaryonun açmazla dolu olması. Israrla göze sokulan, “iletişim araçları sonunuz olacak” düşüncesi ya da “yaşlı ama antika olmayan” Terminatör ile açılabilecek kapılar oldukça sınırlı.
Yeni bir üçlemenin ilk ayağı olarak tasarlanan Terminator Genisys (Terminatör: Yaratılış), son iki filmdeki izleyici ile yaşanan doku uyuşmazlığını aşmak için hikâye örgüsünde ciddi bir değişikliğe giderek daha en başından riskli bir proje olarak başlıyor. Diğer taraftan serinin bağlı olduğu kısır döngünün açılması için radikal bazı değişiklikler yapılması da gerekiyordu. Sonuçta Terminatör serisinin günümüz seyircisini yakaladığını söylemek mümkün değil. Kuşkusuz seriyi tazelemek adına yapılanlar oldukça değerli ve cesur davranışlar; ancak bu yeniliklerin filmin tonuna ne kadar uyum sağladığını tartışmaya açmak istiyorum.
Öncelikle yeni üçlemede odak noktası John’dan Kyle’a kaydırılmış durumda. Direnişin lideri ve tüm seri boyunca merkezde, bir nevi İsa alegorisi şeklinde yer alan John’un hikâyesinin son iki filmde bir türlü açılamaması ve aslında ilginç gibi görünen John’un direniş günlerinin günümüz izleyicinin görsel hafızasından alıştığı aksiyon dışında bir şey vaat etmediğini düşünürsek, bu kararın yerinde olduğunu düşünüyorum. Terminatör serisinin asıl sevilme nedeni günümüzün kaotik ortamının karanlık bir izdüşümü olarak tasvir edilen gelecekteki yaşanması muhtemel kıyamet korkularıydı. Kıyametten sonra insanların robotlarla savaştığı bir dünyanın içinde geçen ve merkezinde John olan Terminator Salvation (Terminatçr: Kurtuluş) bu yüzden ağızlarda oldukça yavan bir tat bırakmıştı. İzleyiciyi tetikte tutan itki, geleceğin henüz çizilmediği fikriydi. Terminator Genisys de bu hatayı tekrarlamamak için John’u hikâyenin odağından çıkarıyor ve kendi evrenini kurmaya çalışıyor. Ancak John’un yerine konumlandırdığı Kyle’ın hikâye açısından merkezi işgal edecek bir ağırlığı olmaması ve film boyunca sadece oradan oraya sürüklenmesi -Jai Courtney’in vasat oyunculuğuna dâhil edersek- filmde ciddi bir boşluk unsuruna sebep oluyor. Çünkü odağı değiştirdiğiniz zaman karşısına o ağırlıkta bir karakter koymak gerekiyor. Terminatör serisinde, aksiyonun olmadığı anlarda hikâyeyi açması gereken Kyle’ın suratından atamadığı şaşkınlık, gelecek filmler için beni endişelendiriyor.
Eski Mekânda Yeni Arayışlar
Alternatif bir Terminatör zamanı yaratan Terminator Genisys, tüm karakterlerin bilindik formu ile oynuyor. Sarah’ı bir savaşçıya çevirirken klasik öyküyü kullanıyor: Skynet bu kez Sarah’ı çocukken öldürmek için bir Terminatör göndermiştir. Ancak T-800 onu kurtarır ve birlikte Kyle’nın geleceği zamana hazırlanırlar. İkinci filmde John için bir baba figürüne dönüşen T-800 bu kez Sarah için aynı görevi üstleniyor. Yeni filmde Kıyamet Günü’nde olduğu gibi savaşçı, geleceği bilen ve bekleyen bir Sarah Conner var. Ancak yeni Sarah’ın tüm sert imajının altındaki kırılganlık ve korunmaya muhtaç olduğu belli oluyor. Aslında bu değişiklik de biraz zorunlu gerçekleşmiş durumda: Böylece seriye Schwarzenegger de dâhil edilmiş oluyor. Son filmde T-800’ü canlandıran Arnold Schwarzenegger’in, Salvation’da yer almaması filmde ciddi bir sorun yaşatmıştı. Bu kez T-800 sadece aksiyon ayağında değil seriyle orijinal bağı kurmak için de kullanılıyor. İlginç bir şekilde yaşlı Terminatör fikrinin çalıştığını söylemek doğru olacak. Ayrıca filmin mizah tonunu da dengede tutuyor. (Filmde birçok kez zaman atlaması yaşandığı için T-800’ün yaşlanması iskelet üstündeki dokunun yaşlanması şeklinde açıklanıyor.) Terminator Genisys’in ilk bölümünde Sarah ile T-800 aracılığıyla ilk iki filme yapılan yoğun göndermelerin serinin hayranlarını oldukça mutlu edeceğini söyleyelim.
Genisys’in eski filmleri özlemle yad ettiğini, onları nostalji malzemesinden çok daha değerli kıldığını söylemek mümkün. Ancak yeni bir seriye evrilirken saptığı yolda birçok kez kayboluyor. Filmin karakter tipolojisi üzerinde bu kadar durmamın sebebi de kayıp sürecinin başlıca kaynağının bu değişimlerin Arnold’sız bir Terminatör fikri çalışmadığı için zorlama olması. Hikâyeyi geleceğe değil de geçmişe doğru açmak, öncül filmleri değerli kılan, seyir zevki yüksek bir kısırdöngüye sebep oluyor. Paradokslar ve zaman atlamaları ile film hızlanıyor ama Sarah Connor Günlükleri dizisinde etkileyici bir bölüm kadar açılıyor. Hatta filmin genel tonunun görece bir casus filmine benzediğini söylemek mümkün. Yani Genisys’in bittiği noktada film, çok az ilerleme kaydetmeyi başarıyor. Bir anlamda öykü yeni kapıların önüne kadar geliyor ancak açmayı başaramıyor. Yerine koyduğu yeni karakterlerin de çok umut verici olmadığını düşünüyorum.
Terminator Genisys’e serinin yeni bir başlangıç noktası olarak bakarak, belirli bir düzeyde tatmin yaşamak mümkün. Ancak serinin genel tonunu zedelediğini ve bu karmaşa halinde hangi düzlemde anlatının devam edeceğini kestirmenin pek mümkün olacağını düşünmüyorum. Zaten filmin asıl sorunu hikâyeyi alaşağı etmesi, kendisine yeni bir alternatif gelecek dizayn etmesi değil bunu yaparken hesapçı bir geçmiş nostaljisi yapması. Hem geçmiş filmlerin ve karakterlerin üzerinden beslenmek isteyen hem de onları yapısal değişikliğe sürükleyen senaryonun açmazla dolu olması. Israrla göze sokulan, “iletişim araçları sonunuz olacak” düşüncesi ya da “yaşlı ama antika olmayan” Terminatör ile açılabilecek kapılar oldukça sınırlı.
İşletme ve Finans lisans mezunu, Sosyoloji öğrencisi. Kendi blogu ve DVD+ dergisi forumundan sonra sinema yazılarını yayınlamaya Sinemaximum sitesi ile başladı. Daha sonra yaklaşık 2 yıl Türkiye’nin ilk online sinema dergisi Sinemalife’da Düş Perdesi ve Ev Sineması bölümlerini yürüttü. Kanal D Home Video DVD dergisinde yazdı. Temmuz 2013’de Cineritüel ekibine katıldı. Philip Morris Ezd kanalında Planlama ve Analiz bölümünde çalışmaktadır.
