L’Année Dernière à Marienbad / Last Year at Marienbad (1961) – Alain Resnais

L’Année Dernière à Marienbad / Last Year at Marienbad (1961) – Alain Resnais

Share Button

Bir film, senaryo ya da roman için konu özeti yazmaya kalktığımızda bizden beklenen genellikle zaman, mekân, ana karakter, önemli yan karakterler ve önemli eylemlerin belirtilmesidir. Bir film düşünün ki ana karakterlerin bir ismi ve geçmişi olmasın, yaşananların zamanı ve mekânı hakkında karakterlerin kendileri dahi kesin bir yargıya varamasın, yan karakterler kâh bir gölge gibi saydamlaşıp belirsizleşsin, kâh nesneler gibi cansızlaşıp önemsizleşsin; eylemler ise bir döngüde sıkışıp kalmış gibi tekrarlanıp dursun. Her yönüyle ezber bozucu ve bugün için bile deneysel sayılabilecek böylesi bir film elbette Yeni Dalga akımından çıkardı.

1 Mart 2014’te yitirdiğimiz Alain Resnais’nin hafıza ve geçmiş temaları etrafında ürettiği başyapıtlar arasında en popüler olan Hiroshima, Mon Amour’un ardından çektiği bu filmin adı L’Année Dernière à Marienbad (Geçen Yıl Marienbad). Resnais, 1961 tarihli eserinde geçmişe ait zaman ve mekânların insan belleğinde farklı formlarda ve farklı şifrelerle saklandığı, dolayısıyla geri çağrılırken de farklı anahtarlar kullanıldığı ve bellekteki tazeliklerini kaybettikçe detaylardan kayıplar verildiği, hatta bazen gerçeğinden farklılaştığı gibi gizemli ve zorlayıcı konulara dokunuyor. Bir kadın ve bir erkeğin, geçmiş bir zamanda, gösterişli bir şatoda yaşadıkları yakınlaşma hakkında, anılarını geri çağırma çabaları üzerinden aktarılan filmde bu anıların birbiri ile örtüşmeyen ve karşılıklı onaylanmayan anlarla dolu oluşuna şahit oluyoruz. Filmin adında kesinmiş gibi verilen zaman ve mekân bilgisi maalesef karakterlerimiz için giderek daha da muğlâklaşan ve uzlaşılamayan bir durum olurken her hatırlama çabasında ayrıntıların değişkenliği göze çarpmaya başlıyor. Geçen yaz ya da bir önceki yaz, belki yaz bile değil; Marienbad ya da Frederiksbad… Geçmişi hatırlama ve hatırlatma çabasında giderek çelişkili hale gelen zaman ve mekân detaylarına ilaveten Resnais’nin konumlar ve gölgelerle oynayarak hafızalardaki geçmişin göreceliğine vurgu yaptığı Geçen Yıl Marienbad, geçmişin belleklerdeki gerçekliğine dair soru işaretlerini seyircide de yaratmayı başarıyor.

, , , , , , , , , ,

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.