Robert McKee’nin Genç Senaristlere Önerdiği 400 Film (Bölüm 1)

Şu an sinema sektöründe yazarlıkla uğraşan birçok insanın tanıdığı bir isim Robert McKee. Öğrencileri arasında uluslarası üne sahip birçok senarist, yönetmen ve oyuncu bulunmakta. McKee’nin uluslararası bestseller olmuş Story/Hikaye kitabı İstanbul Medya Akademisi Yayınları’nın ilk kitabı olarak piyasaya bu hafta çıktı. Bu liste McKee’nin kitaplarında senaryo yazarlığını anlatırken olumlu örnekler olarak verdiği filmleri içermektedir. McKee kitabında başarısız senaryo ve film örnekleri de vermekte hatta bunları “nasıl yazılmaz”ı anlamamız için izlememizi tavsiye etmektedir. Ancak ben listeye bu filmleri almadım. Sadece olumlu/başarılı örnek olarak zikrettiği filmleri aldım. Liste aynı zamanda McKee’nin kitabını okurken bir klavuz da olabilecek potansiyele sahip. Çünkü kitapta bazı filmlerin sinopsislerini ve öykülerini anlatsa da birçoğunun sadece ismini zikretmekte ve direkt anlatacağı konuya geri dönmektedir. Bu filmleri izlemiş olmak ya da kitabı okurken bu filmleri izlemek konuları okurken işinizi kolaylaştıracaktır.

Listede dikkatinizi çekecek bir konu da filmlerin ağırlıklı olarak 80’li, 90’lı yılların filmleri olmasıdır. Bunu da doğal karşılamak lazım. Çünkü McKee, kitabının biraz popüler olmasını istemiş ve dönemin filmlerinden daha çok örnek vermiştir. Filmler ağırlıklı olarak ABD ana akım sinemasından olmakla birlikte Avrupa ve Uzak Doğu’dan da örnekler vardır. Listeyi yaparken filmlerin hikaye yazarlarını ve film uyarlamaysa uyarlanan eseri yazmadım. Sadece senaristlere yer verdim. Çoklu yazarlı filmlerde çoğunlukla “screenplay” yazarlarını öne çıkardım. Nadiren film öyküsü yazmış olanları künyeye ekledim. Filmlerin orijinal isimlerini kullanmaya çalıştım. Türkçede bilinen bir ismi varsa onu, İngilizce dışında bir dilde ise ve yaygın olarak İngilizcesiyle biliyorsak orijinalini ve İngilizcesini birlikte kullandım. McKee’nin farklı türler ve anlatı biçimlerinde ayrıca örnek verdiği filmleri belirli başlıklar altında topladım, diğerlerini sınıflandırmaya imkan yoktu ve kitapta sadece ismini zikredip övdüğü ya da bir konuyu anlatırken işaret ettiği filmleri başlıksız sıraladım. Kitabı okuduğunuzda “o” filmin neden olumlu bir örnek olduğunu anlayacaksınız.

Liste çok uzun olduğu için film tarihlerinde bazı hatalar olmuş ve gözden kaçmış olabilir. Listenin ilk bölümünde 73 filme yer verdik. Devamında ise Klasik Olay Örgüsüne Sahip Bazı Filmler,  Mini Olay Örgüsüne Sahip Bazı Filmler,  Anti Olay Örgüsüne Sahip Bazı Filmler, Çoklu Olay Örgüsüne Sahip Bazı Filmler, Aşk Hikayesi, Olgunlaşma, Cezalandırma, Sınanma, Eğitim, Hayal Kırıklığı, Modern Epik gibi başlıklarla filmleri sınıflandırmaya ve listelemeye devam edeceğiz.

Senaryo yazarları için işe yarar bir liste olacağını umduğum bu liste eminim sinema öğrencileri ve sinema severler için de faydalı olacaktır.

1. This is Spinal Tap (1984), yön. Rob Reiner sen. Christopher Guest, Michael McKean, Harry Shearer, Rob Reiner
2. Dangerous Liaisons/Tehlikeli İlişkiler (1988), yön. Stephen Frears sen. Christopher Hampton
3. Die Hard/Zor Ölüm (1988), yön. John McTiernan sen. Jeb Stuart
4. Parenthood/Çılgın Aile (1989), yön. Ron Howard sen. Lowell Ganz, Babaloo Mandel
5. Postcards from the Edge/Yaşamın Kıyısından Kartpostallar (1990), yön. Mike Nichols sen. Carrie Fisher
6. Reversal of Fortune/Talihin Dönüşü (1990), yön. Barbet Schroeder sen. Nicholas Kazan
7. The Lion King/Aslan Kral (1994), yön. Roger Allers, Rob Minkoff sen. Irene Mecchi, Jonathan Roberts, Linda Woolverton
8. Groundhog Day/Bugün Aslında Dündü (1993), yön. Harold Ramis sen. Danny Rubin, Harold Ramis
9. Leaving Las Vegas/Elveda Las Vegas (1995), yön. Mike Figgis sen. Mike Figgis
10. Como Agua Para Chocolate/Like Water for Chocolate (1992), yön. Alfonso Arau sen. Laura Esquivel
11. Ordinary People/Sıradan İnsanlar (1980), yön. Robert Redford sen. Alvin Sargent
12. The Accidental Tourist (1988), yön. Lawrence Kasdan sen. Frank Galati, Lawrence Kasdan
13. Trainspotting (1996), yön. Danny Boyle sen. John Hodge
14. Ghostbusters/Hayalet Avcıları (1984), yön. Ivan Reitman sen. Dan Aykroyd, Harold Ramis
15. The Conversation/Konuşma (1974), yön. Francis Ford Coppola sen. Francis Ford Coppola
16. The Player/Oyuncular (1992), yön. Robert Altman sen. Michael Tolkin
17. Raiders of the Lost Ark/Kutsal Hazine Avcıları (1981), yön. Steven Spielberg sen. Lawrence Kasdan
18. Hannah and Her Sisters (1986), yön. Woody Allen sen. Woody Allen
19. The Crying Game/Ağlatan Oyun (1992), yön. Neil Jordan sen. Neil Jordan
20. Terminatör (1984), yön. James Cameron sen. James Cameron, Gale Anne Hurd, William Wisher
21. Unforgiven/Affedilmeyen (1992), yön. Clint Eastwood sen. David Webb Peoples
22. Yin Shi Nan Nu/Eat Drink Man Woman (1994), yön. Ang Lee sen. Ang Lee, James Schamus, Hui-Ling Wang
23. C’est Arrive Pres De Chez Vous/Man Bites Dog (1992), yön. Rémy Belvaux, André Bonzel sen. Rémy Belvaux
24. Who Framed Roger Rabbit (1988), yön. Robert Zemeckis sen. Jeffrey Price
25. Reservoir Dogs/Rezervuar Köpekleri (1992), yön. Quentin Tarantino sen. Quentin Tarantino
26. Vertigo/Ölüm Korkusu (1958), yön. Alfred Hitchcock sen. Alec Coppel, Samuel A. Taylor
27. Rashomon (1950), yön. Akira Kurosawa yön. Akira Kurosawa
28. Casablanca (1942), yön. Michael Curtiz sen. Julius J. Epstein, Philip G. Epstein
29. Modern Times/Asrî Zamanlar (1936), yön. Charles Chaplin sen. Charles Chaplin
30. Men in Black/Siyah Giyen Adamlar (1997), yön. Barry Sonnenfeld sen. Ed Solomon
31. The Rainmaker/Yağmurcu (1956), yön. Joseph Anthony sen. N. Richard Nash
32. The Fugitive/Kaçak (1993), yön. Andrew Davis sen. Jeb Stuart, David Twohy
33. Straw Dogs/Köpekler (1971), yön. Sam Peckinpah sen. Sam Peckinpah, David Zelag Goodman
34. The Remains of the Day (1993), yön. James Ivory sen. Ruth Prawer Jhabvala
35. E.T. (1982), yön. Steven Spielberg sen. Melissa Mathison
36. Mad Max 2: The Road Warrior (1981), yön. George Miller sen. George Miller, Terry Hayes
37. The Fabulous Baker Boys/İki Erkek Bir Kadın (1989), yön. Steve Kloves sen. Steve Kloves
38. Chinatown/Çin Mahallesi (1974), yön. Roman Polanski sen. Robert Towne
39. Mùi Du Du Xanh/Yeşil Papayanın Kokusu (1993), yön. Anh Hung Tran sen. Anh Hung Tran
40. Nashville (1975), yön. Robert Altman sen. Joan Tewkesbury
41. 3 Women/Üç Kadın (1977), yön. Robert Altman sen. Robert Altman
42. When Harry Met Sally (1989), yön. Rob Reiner sen. Nora Ephron
43. Barton Fink (1991), yön. Joel Coen, Ethan Coen sen. Joel Coen, Ethan Coen
44. Husbands (1970), yön. John Cassavetes sen. John Cassavetes
45. Umberto D. (1952), yön. Vittorio De Sica sen. Cesare Zavattini
46. Faces (1968), yön. John Cassavetes sen. John Cassavetes
47. Naked (1993), yön. Mike Leigh sen. Mike Leigh
48. Masculin Feminin (1966), yön. Jean-Luc Godard sen. Jean-Luc Godard
49. Le Fantome de la Liberte (1974), yön. Luis Buñuel sen. Luis Buñuel, Jean-Claude Carrière
50. Le Charme Discret de la Bourgeoisie/Burjuvazinin Gizli Çekiciliği (1972), yön. Luis Buñuel sen. Luis Buñuel, Jean-Claude Carrière
51. Babette’s Feast (1987), yön. Gabriel Axel sen. Gabriel Axel
52. Q and A (1990), yön. Sidney Lumet sen. Sidney Lumet
53. Salvador (1986), yön. Oliver Stone sen. Oliver Stone, Richard Boyle
54. Running on Empty/Boşu Boşuna (1988), yön. Sidney Lumet sen. Naomi Foner
55. Blue Velvet/Mavi Kadife (1986), yön. David Lynch sen. David Lynch
56. The Fisher King/Balıkçı Kral (1991), yön. Terry Gilliam sen. Richard LaGravenese
57. JFK (1991), yön. Oliver Stone sen. Oliver Stone, Zachary Sklar
58. Bob Roberts (1992), yön. Tim Robbins sen. Tim Robbins
59. Everyone Says I Love You (1996), yön. Woody Allen sen. Woody Allen
60. Tystnaden/Sessizlik (1963), yön. Ingmar Bergman sen. Ingmar Bergman
61. Amarcord (1973), yön. Federico Fellini sen. Federico Fellini
62. A Bout de Souffle/Serseri Aşıklar (1960), yön. Jean-Luc Godard sen. François Truffaut
63. I Vitelloni (1953), yön. Federico Fellini sen. Federico Fellini, Ennio Flaiano
64. La Strada/Sonsuz Sokaklar (1954), yön. Federico Fellini sen. Federico Fellini, Tullio Pinelli
65. Animal Farm/Hayvan Çiftliği (1954), yön. Joy Batchelor, John Halas sen. Lothar Wolff
66. Watership Down (1978), yön. Martin Rosen sen. Martin Rosen
67. My Dinner With Andre (1981), yön. Louis Malle sen. Wallace Shawn, Andre Gregory
68. The Wizard of Oz/Oz Büyücüsü (1939), yön. Victor Fleming, George Cukor sen. Florence Ryerson, Noel Langley
69. Crime and Peace/Suç ve Ceza (1935), yön. Josef von Sternberg sen. Joseph Anthony
70. War and Peace/Savaş ve Barış (1956), yön. King Vidor sen.Bridget Boland
71. Dr. Strangelove/Dr. Garipaşk (1964), yön. Stanley Kubrick sen. Stanley Kubrick, Terry Southern
72. Viskningar Och Rop/Çığlıklar ve Fısıltılar (1972), yön. Ingmar Bergman sen. Ingmar Bergman
73. Glengarry Glen Ross/Amerikalılar (1992), yön. James Foley sen. David Mamet

3 Women, A Bout de Souffle, Affedilmeyen, Ağlatan Oyun, Akira Kurosawa, Alec Coppel, Alfonso Arau, Alfred Hitchcock, Alvin Sargent, Amarcord, Amerikalılar, André Bonzel, Andre Gregory, Andrew Davis, Ang Lee, Anh Hùng Trần, Animal Farm, Aslan Kral, Asrî Zamanlar, Babaloo Mandel, Babette’s Feast, Balıkçı Kral, Barbet Schroeder, Barry Sonnenfeld, Barton Fink, Blue Velvet, Bob Roberts, Boşu Boşuna, Bugün Aslında Dündü, Burjuvazinin Gizli Çekiciliği, C’est Arrive Pres De Chez Vous, Carrie Fisher, Casablanca, Cesare Zavattini, Charles Chaplin, Chinatown, Christopher Guest, Christopher Hampton, Çin Mahallesi, Çığlıklar ve Fısıltılar, Çılgın Aile, Clint Eastwood, Como Agua Para Chocolate, Crime and Peace, Dan Aykroyd, Dangerous Liaisons, Danny Boyle, Danny Rubin, David Lynch, David Mamet, David Twohy, David Webb Peoples, David Zelag Goodman, Die Hard, Diyalog, Dr. Garipaşk, Dr. Strangelove, E.T., Eat Drink Man Woman 1994, Ed Solomon, Elveda Las Vegas, Ennio Flaiano, Ethan Coen, Everyone Says I Love You, Faces, Federico Fellini, Florence Ryerson, Francis Ford Coppola, François Truffaut, Frank Galati, Gabriel Axel, Gale Anne Hurd, George Cukor, George Miller, Ghostbusters, Glengarry Glen Ross, Groundhog Day, Hannah and Her Sisters, Harold Ramis, Harry Shearer, Hayalet Avcıları, Hayvan Çiftliği, Hikaye, Hui-Ling Wang, Husbands, I Vitelloni, İki Erkek Bir Kadın, Ingmar Bergman, Irene Mecchi, İstanbul Medya Akademisi Yayınları, Ivan Reitman, James Cameron, James Foley, James Ivory, James Schamus, Jean-Claude Carrière, Jean-Luc Godard, Jeb Stuart, Jeffrey Price, JFK, Joan Tewkesbury, Joel Coen, John Cassavetes, John Halas, John Hodge, John McTiernan, Jonathan Roberts, Josef von Sternberg, Joseph Anthony, Joy Batchelor, Julius J. Epstein, Kaçak, King Vidor, Konuşma, Köpekler, Kutsal Hazine Avcıları, La Strada, Laura Esquivel, Lawrence Kasdan, Le Charme Discret de la Bourgeoisie, Le Fantome de la Liberte, Leaving Las Vegas, Like Water for Chocolate, Linda Woolverton, Lothar Wolff, Louis Malle, Lowell Ganz, Luis Buñuel, Mad Max 2: The Road Warrior, Man Bites Dog, Martin Rosen, Masculin feminin, Mavi Kadife, Melissa Mathison, Men in Black, Michael Curtiz, Michael McKean, Michael Tolkin, Mike Figgis, Mike Leigh, Mike Nichols, Modern Times, Mùi Du Du Xanh, My Dinner With Andre, N. Richard Nash, Naked, Naomi Foner, Nashville, Neil Jordan, Nicholas Kazan, Noel Langley, Nora Ephron, Oliver Stone, Ölüm Korkusu, Ordinary People, Oyuncular, Oz Büyücüsü, Parenthood, Philip G. Epstein, Postcards from the Edge, Q and A, Quentin Tarantino, Raiders of the Lost Ark, Rashômon, Rémy Belvaux, Reservoir Dogs, Reversal of Fortune, Rezervuar Köpekleri, Richard Boyle, Richard LaGravenese, Rob Minkoff, Rob Reiner, Robert Altman, Robert McKee, Robert McKee Kitapları, Robert McKee'nin Genç Senaristlere Önerdiği 400 Film, Robert Redford, Robert Towne, Robert Zemeckis, Roger Allers, Roman Polanski, Ron Howard, Running on Empty, Ruth Prawer Jhabvala, Salvador, Sam Peckinpah, Samuel A. Taylor, Savaş ve Barış, Senaryo, Senaryo Hocası, Serseri Aşıklar 1960, Sessizlik, Sidney Lumet, Siyah Giyen Adamlar, Sıradan İnsanlar, Sonsuz Sokaklar, Stanley Kubrick, Stephen Frears, Steve Kloves, Steven Spielberg, Straw Dogs, Suç ve Ceza, Talihin Dönüşü, Tehlikeli İlişkiler, Terminatör, Terry Gilliam, Terry Hayes, Terry Southern, The Accidental Tourist, The Conversation, The Crying Game, The Fabulous Baker Boys, The Fisher King, The Fugitive, The Lion King, The Player, The Rainmaker, The Remains of the Day, The Wizard of Oz, This Is Spinal Tap, Tim Robbins, Trainspotting, Tullio Pinelli, Tystnaden, Üç Kadın, Umberto D., Unforgiven, Vertigo, Victor Fleming, Viskningar och rop, Vittorio De Sica, Wallace Shawn, War and Peace, Watership Down, When Harry Met Sally, Who Framed Roger Rabbit, William Wisher, Woody Allen, Yağmurcu, Yaşamın Kıyısından Kartpostallar, Yeşil Papayanın Kokusu, Yin Shi Nan Nu, Zachary Sklar, Zor Ölüm